Alles dat je moet weten over endorfine samengevat in één artikel

Klinkt de zin: “ik heb last van mijn hormonen”, je bekend in de oren? Het is een favoriete uitspraak van zowel mannen als vrouwen wanneer ze niet specifiek kunnen aangeven wat de oorzaak is dat ze zich onder andere: melancholiek, depressief, super vrolijk, opgewekter dan anders, geil, boos op alles en iedereen of gestrest voelen.

Je begrijpt ze als toehoorder gelijk omdat je zelf zo af en toe dergelijke gevoelens ervaart. Het ene moment ben jij namelijk ook super optimistisch over alles om na een kwartier om onbekende reden in een huilbui uit te barsten.

Daar je dan niemand de schuld van deze onverklaarbare gevoelens kunt geven, ga je er voor het gemak ook vanuit dat je hormonen een loopje met je nemen.

Laten we je alvast gerust stellen door je te melden dat dit inderdaad het geval is. Vooral je hormonen Dopamine, Endorfine, Oxcytocine en Serotonine zijn op zulke momenten uit balans.

Ze zijn namelijk in hun functie als neurotransmitter verantwoordelijk voor de mate waarin je je gelukkig voelt. Hierdoor staan ze ook bekend onder de naam gelukshormonen.

Ofschoon deze vier hormonen elkaar ondersteunen en een bepaalde wisselwerking met elkaar onderhouden, informeren we je in dit artikel specifiek over endorfine, dat behalve het anti- stress hormoon net als oxcytoctine vaak het knuffelhormoon wordt genoemd.

We geven in deze tekst onder meer antwoord op de volgende vragen:

– wat is endorfine?
– hoe ontstaat endorfine in het lichaam? en;
– wat doet endorfine met je?

Verder geven we ook je wat tips gericht op het voorkomen of wegwerken van een tekort aan endorfine.

Wat is endorfine en hoe maak je endorfine aan?

Endorfine is zowel een hormoon als een neurotransmitter, dus een stof die via je hersenen een signaal naar je zenuwstelsel zendt.

Je lichaam heeft immers bepaalde stoffen, waaronder hormonen, nodig om optimaal te kunnen functioneren.

Deze hormonen produceert het zelf in je hormoonstelsel (oftewel je endocrienesysteem) wanneer een van je cellen daar behoefte aan heeft.

De motor van je hormoonstelsel is de hypofyse die tesamen met de hypothalamus de afgifte van hormonen door je andere endocriene klieren reguleert. Zo beïnvloeden:

– de pijnappelklier;
– de eierstokken en de teeltballen; en
– de schildklier, bijnier en de alvleesklier.

Hierdoor zijn deze endocriene klieren niet alleen verantwoordelijk voor de productie van de gelukshormonen, maar voorzien ze je lichaam ook van:

– groeihormonen,
– insuline,
– oestrogeen en testosteron, en
– melatonine, wanneer ze de behoefte daarvan in een bepaalde cel lokaliseren.

Heb je voldoende van een van deze hormonen in je bloedbaan, dan wordt de aanmaak ervan automatisch tijdelijk gestopt.

Voor de aanmaak van endorfine zijn ook de hypofyse en hypothalamus verantwoordelijk. Daartoe maakt je hypothalamus het aan wanneer je bijvoorbeeld aan het trainen bent.

Deze klier zendt dan via de hypofyse een signaal door naar je zenuwstelsel waardoor je je super gelukkig voelt.

Vanwege het gelukzalig gevoel dat je van dit hormoon krijgt, staat het bekend als het gelukshormoon. Ook wanneer je je verwondt treedt dit proces in werking met als doel je in staat te stellen de pijn te doorstaan.

Endorfines behoren namelijk tot de groep opioïde peptiden. Een Peptide is een korte keten van minimaal twee en maximaal vijftig aminozuren. Aminozuren zijn organische verbindingen die onder andere bestaan uit:

• Zuursof;
• Stikstof;
• Koolstof; en
• Waterstof.

Het woord opioïde verwijst naar het woord opiaat wat de moderne aanduiding van alle stoffen ( natuurlijke en synthetische) is die zijn afgeleid van opium.

Morfine is een van deze stoffen met een pijnstillende of euforie opwekkende werking. Het staat al jaren vast dat een aantal planten en dieren (waaronder de mens) in staat zijn deze stof zelf te produceren.

Gelet op het voorgaande is het antwoord op de vraag wat is endorfine? dus, dat het een korte keten van aminozuren is die in de perifere zenuwen pijn helpt verminderen. Ook bezorgt deze stof je via het centraal zenuwstelsel een gevoel van geluk en welzijn.

Het laatste omdat het de aanmaak van Gamma amino boterzuur tegengaat wat de afgifte van het gelukshormoon dopamine, bevordert.

Wat is de betekenis van endorfine

Endorfine is samengesteld uit de woorden endon en morfine. Endon betekent inwendig (afgeleid van het Griekse woord endogenes) terwijl morfine terug verwijst maar Morpheus de Griekse god van dromen.

Dit stofje is in het jaar 1973 als eerste opgemerkt door zowel Hans Kosterlitz als John Hughes. Beide wetenschappers waren op zoek naar een pijnstiller waaraan de gebruiker niet verslaafd raakte. Ook moest er geen gevaar zijn bij het gebruik van een overdosis van deze remedie.

Wat ze ontdekten bij varkens was dat een dergelijke stof inderdaad in het lichaam van dit dier werd aangemaakt en dat de receptor ook andere opioïden kon produceren.

Na deze onderzoeksresultaten gingen Solomon H.Snyders en Rabi Simantov ertoe over om peptiden die er morfine-achtig uitzagen te scheiden uit de hersenen van een kalf.

Het is echter Eric J. Somon geweest die hierna de term endorfines introduceerde voor de onafhankelijke opioïde receptoren met een morfineachtige werking.

Vanaf toen vindt er vaak wetenschappelijk onderzoek naar endorfine plaats. Ter illustratie lees je in de volgende alinea over het onderzoek naar het verband tussen schizofrenie en endorfine.

Resultaat eerste wetenschappelijk onderzoek naar endorfine: het kan leiden tot schizofrenie

Zoals we reeds aangaven hebben verschillende wetenschappers onderzoek verricht naar endorfine. Dit nadat men er achter kwam dat deze opiaat wel degelijk door ons eigen lichaam wordt aangemaakt.

Vooral het vinden naar een antwoord op het effect van deze stof op verschillende ziektebeelden heeft vele onderzoekers ertoe bewogen om elkaars stellingen te toetsen op hun waarheid.

Voor het eerst gebeurde dat in de jaren zeventig toen de ziekte schizofrenie werd toegeschreven aan het hebben van teveel endorfine in de hersenen.

Schizofrenie is namelijk een erfelijke en vaak chronische psychiatrische aandoening die een nogal ernstig verloop kan hebben.

Het heeft persoonlijkheidsveranderingen en een erge vorm van depressie tot gevolg die vaak tot het plegen van zelfmoord leidt. Hallucinaties, wanen, denk- en geheugenstoornissen behoren ook tot de symptomen van deze ziekte.

Het was de onderzoeker Terenius die tezamen met zijn team ervan uitging dat:

• Pijn waarvoor men morfine opiaten als afremmers inzet vaak in psychoses bij patiënten resulteert, op dezelfde wijze waarop dat bij het gebruik van morfine gebeurd; en
• Dat opiaat receptoren ook op andere plekken in de hersenen dan slechts de pijncentra aanwezig zijn.
  Daartoe onderzocht dit team vier schizofrene patiënten die elk een verhoogd niveau aan endorfine bleken te hebben. Dit niveau daalde na een neuroleptica behandeling.

Om hun hypothese te testen en in dit verband een sluitend antwoord op de vraag kun je te veel endorfine hebben? te kunnen formuleren, bestudeerden ze de effecten van de endorfine remmer naloxon bij schizofrene patiënten. De uitkomst was positief wat hun teveel theorie op waarheid deed berusten.

Een andere stroming wetenschappers gaat er echter juist van uit dat een tekort aan deze stof tot schizofrenie leidt.

Zij gaan uit van de stelling dat het peptide destryosine – y- endorfine (DT yE) een anti psychotische werking heeft op ons gedrag dat vergelijkbaar is met dat van de invloed van neuroleptica.

Aangezien bij zieken met de diagnose schizofrenie een anti psychotische werking voor deze stof werd opgemerkt, was hun conclusie dat een tekort van deze stof verantwoordelijk is voor dit ziektebeeld.

In hun optiek veroorzaakt een aangeboren defect in het metabolisme van de endorfine dus dit probleem.

Andere wetenswaardigheden over het effect van endorfine bij ziekte

In de vorige alinea’s kon je reeds summier lezen over wat endorfine met je doet. Dit hormoon helpt je dus bij het verhogen van je pijndrempel vanwege haar pijnstillende werking.

Dit zorgt ervoor dat bijvoorbeeld marathon lopers ook met een verstuikte enkel door blijven rennen.
Wat ook opvalt is dat je je met genoeg van dit stofje in je lichaam je blij en gelukkig voelt, wat natuurlijk ideaal is.

Daarnaast speelt deze neurotransmitter ook een cruciale rol bij het krijgen van een burn-burn-out vanwege stress en de ziekte fibromyalgie.

Endorfine en stress

Het is wetenschappelijk komen vast te staan dat endorfine je stressniveau kan verhogen. Ook kan een tekort aan endorfine resulteren in een burn-out.

Dit vanwege het feit dat endorfine en het stress hormoon cortisol elkaar in balans houden. Hoe minder endorfine je in je lichaam hebt, hoe groter de kans is dat je gaat stressen omdat je lichaam meer cortisol aanmaakt. Door je stress factoren niet aan te pakken blijft je cortisol gehalte hoog, wat dus in een burn-out zal resulteren;

Endorfine en fibromyalgie

Fibromyalgie ook wel spierreuma genoemd ontstaat volgens wetenschappers door een chronisch slaapgebrek.

Dit slaapgebrek is het gevolg van een abnormale productie van neurotransmitters waaronder endorfine. Hierdoor treedt er een verstoring op in de manier waarop zo een patient zijn reumatische pijnen kan beheersen.

Onderzoekers concluderen dat een afwijking in de aanmaak van neurotransmitters de oorzaak van fibromyalgie is, vanwege het feit dat alle overige waarden van personen die lijden aan deze aandoening haast gelijkwaardig zijn aan dat van een gezond persoon.

Gevolgen van een tekort aan endorfine

Het is mogelijk dat je endorfine gehalte uit balans is. Je hebt dan last van slapeloosheid en bent steeds moe. Wat ook opvalt bij personen die een tekort aan endorfine hebben, is dat ze angstig en prikkelbaar zijn.

Hierdoor kunnen ze gaan stressen wat tot een burn-out kan leiden. Hun immuunsysteem kan op den duur eenvoudige infecties ook niet meer aan.

Ook het vaker last hebben van migraine aanvallen en allergische reacties kan aan een tekort aan endorfine worden toegeschreven.

Zo hou je het endorfine gehalte in je lichaam in balans: onze tips!

Gelukkig bestaan er een aantal vrij eenvoudige methoden om de afgifte van endorfine te bevorderen. Men onze dertien tips lukt het je beslist om blijvend profijt te hebben van de positieve effecten van dit knuffelhormoon.

1. Ga sporten

Een te kort aan endorfine pak je aan door te sporten. Doe dit tenminste voor dertig tot 45 minuten in een goed tempo waarbij je zweet en merkt dat je hartslag versnelt.

Indien je een beetje buiten adem raakt maar toch nog kunt praten heb je het proces tot het aanmaken van endorfine door je lichaam, ingezet.

Dat je een nieuwe dosis aan het produceren bent merk je zowel tijdens als na het sporten. Je zal je namelijk opgewekter voelen dan op het moment dat je begon.

Wil je meer van dit knuffelhormoon ontwikkelen dan is het een goed idee om in groepsverband te trainen. Het is namelijk gebleken dat je dan een extra prikkel aan je hersenen geeft. Vrijwel alle sporten zijn geschikt voor de productie van deze neurotransmitter.

Een goede reden dus om samen met je gezin een low cardio middag in te lassen, te gaan zwemmen of een rondje te gaan fietsen met wat vrienden.

2. Mediteer

Meditatie is al eeuwen een beproefte methode om de fysiologische processen van je lichaam een boost te geven. Het leuke aan meditatie is dat je geen speciale hulpmiddelen voor nodig hebt om in een relaxere gemoedstoestand te geraken.

Aangezien je op elke plek kunt mediteren, kun je ook gewoon achter je bureau op het werk een snelle time-out nemen.

Je gaat in dat geval zitten met een rechte rug en je voeten plat op de grond. Leg je handen op je schoot of houd ze in een ontspannen positie langs je lijf.

Sluit je ogen. Adem in, hou je adem vijf tot tien tellen vast en adem dan weer uit. Doe dit een aantal keren totdat je je ontspannen voelt.

Meditatie verlaagt namelijk je stress wat zoals je reeds las van invloed is op het vrijkomen van het knuffelhormoon endorfine in je lichaam. Er bestaan verschillende typen meditatie waardoor er beslist ook een methode is die je aanspreekt.

Zo kun je via YouTube meditaties vinden waarbij je aan zelf hypnose doet of deze meditatie die het mediteren met positieve affirmaties combineert.

3. Luister naar binaural beats

In het verlengde van voorgaande tip kun je ook naar binaural beats luisteren die de afgifte van gelukshormonen in je lichaam stimuleren. Binaural beats zijn het verschil in frequentie die je hoort tussen de frequentie die in je linker oor wordt afgespeeld en die je in je rechter oor waarneemt.

Deze tussen toon wordt met behulp van een speciale techniek ontwikkelt, waarbij ervan uitgegaan wordt dat bepaalde frequenties een helende werking op ons hebben.

Ofschoon er genoeg video’s worden gedeeld waarbij je overige gelukshormonen ook worden gestimuleerd is de video van Brainwave power music een aanrader voor het verhogen van het endorfine peil in je lichaam.

4. Ga knuffelen

Helaas is het niet meer zo vanzelfsprekend dat je met familie, vrienden of kennissen kan knuffelen. Die gewone omhelzing bij het na lange tijd terug zien van een geliefde of de knuffel die je aan je verdrietig kleinkind zou kunnen geven kan door de corona pandemie haast niet meer.

Aangeraakt worden is echter een menselijke behoefte en daar hoort knuffelen ook bij. Door ervoor te zorgen dat je beiden fris gebaadt bent voor het knuffelen en geen griepverschijnselen hebt, blijft het geven van knuffels in de huidige situatie, toch mogelijk.

Ook kun je je huisdier vaker aaien voor een opleving van je endorfine gehalte. En als je echt niemand hebt om mee te kroelen kun je nog altijd een knuffelbeer aanschaffen voor dit doel of jezelf een flinke pakkerd geven.

5. Heb seks

Zoals je misschien verwachtte, boost je je endorfine gehalte ook op met een potje seks. Dit kan zowel solo seks betreffen als seks met je partner.

Door de stijging van dit hormoon in je lichaam ervaar je minder pijn, groeit je gevoel van eigen waarde en verlaag je het stresshormoon cortisol in je lichaam.

Reden genoeg om jezelf te (laten) verwennen met een beurt. Aangezien je je partner ook blij maakt tijdens deze activiteit, krijg je van je lichaam ook een extra dosis endorfine als reactie op deze goede daad.

6. Tijd voor een massage

Massage is de derde manier van aanraking die voor meer endorfine in je lichaam kan zorgen. Je kunt daartoe een massage apparaat aanschaffen waarmee je zelf aan de slag gaat of je partner, vriend of een professionele masseur inschakelen.

Behalve dat je alle gelukshormonen aanmaakt tijdens deze behandeling werkt het ook pijnverlichtend en stress verminderend. Probeer ook eens Shiatzu massage uit voor een totaal nieuwe massage ervaring.

7. Acupunctuur en acupressuur

Deze methodes kunnen zowel helend als preventief gebruikt worden. Ze zijn beide net als Shiatsu Chinese geneeskundige behandelingen.

Het uitgangspunt is dat er energie banen (oftewel meridianen) over ons lichaam zijn verspreidt die in de tenen of vingertoppen eindigen. Deze meridianen voeden organen en spieren met energie.

Wanneer er een verstoring van deze energie is, ontstaan er in deze zienswijze klachten. Om de klachten te verhelpen plaatst men speciale naalden op bepaalde plekken op je lichaam die acupunctuur- of acupressuurpunten heten.je lichaam reageert daarop door endorfine te produceren.

Door deze handeling heft de acupunturist de energie storing op wat je door de opgewekte endorfine kalmeert en ontspant. Hetzelfde effect krijg je door acupressuur waarbij op dezelfde plekken op je lichaam als bij acupunctuur, druk wordt uitgeoefend.

8. Aromatherapie

Een massage behandeling is goed te combineren met aromatherapie. Je kiest dan etherische oliën uit waarvan bekend is dat ze de aanmaak van endorfine bevorderen.

De aroma herinnert je namelijk aan een leuke ervaring of aan prettige, gelukkige momenten in je leven. Ook is het mogelijk dat de geur stressverlichtend werkt of je minder angstig maakt.

Je kunt deze oliën verdunnen voor gebruik als een massage olie of enkele druppels toevoegen aan de (massage) lotion die je gebruikt.

Natuurlijk is het verspreiden van de geur van deze oliën met een diffuser ook een goede manier om van hun heilzame werking te profiteren.

Het gaat vooral om de geuren lavender, ylang ylang en rozemarijn terwijl de positieve reactie ook door citrusachtige geuren wordt opgewekt.

9. Wees creatief

Had je ooit gedacht dat je door creatief te zijn je endorfine gehalte in balans kunt houden? Vooral als je iets creëert waarmee je je emotioneel verbonden voelt ervaar je dit effect.

Het kan gaan om het fotograferen of schilderen van iets of iemand die je dierbaar is, het maken van muziek, boetseren of elke andere activiteit waarin je je fantasie de vrije loop kunt geven.

Onderzoek heeft zelfs uitgewezen dat je door het maken van muziek de afgifte van endorfine eerder een handje helpt dan wanneer je er gewoon van zou zitten genieten.

Ga dus gauw naar een hobby winkel zodat je bijvoorbeeld lekker kunt kliederen met wat verf op een doek. Wil je toch van leuke muziek genieten, dan vind je bij deze artiest wellicht de muziek genre waarvan je constant blijft genieten.

10. Eet pure chocolade, wijn en pittig eten

Je verhoogt je endorfine ook door het eten van chocolade. Dit vanwege de stof fenethylamine in cacao die het proces tot het maken van dit hormoon aanwakkert.

Combineer je smulpartij met een glas wijn voor een extra afgifte van dit knuffelhormoon.

Als je daar ook nog je favoriete pittig gerecht bij doet heb je na afloop genoeg van dit hormoon om alle stress aan te kinnen.

De capsaïcine in rode peper zorgen namelijk voor een pijnprikkel en zetten daarmee je hersenen aan om meer endorfine te produceren.

11. Kijk naar een dramatische of juist humoristische film

Huilen of lachen zijn namelijk twee emoties waarvan positief is komen vast te staan dat ze je helpen om endorfine aan te maken.

Genoeg reden dus om dat ene seizoen van die ene serie helemaal uit te kijken al dan niet in combinatie met de vorige tip!

12. Pak je stress of burn-out aan

Zoals je reeds las bestaat er een wisselwerking tussen het hormoon endorfine en het stress hormoon cortisol.

Het is raadzaam om ervoor te zorgen dat je minder cortisol aanmaakt wat door het verminderen van je stress prima zal lukken. Pak daarom:

– problemen meteen aan;
– voorkom het uitstellen van het voldoen aan je verplichtingen;
– stel prioriteiten;
– heb meer zelfvertrouwen alsook vertrouwen in de toekomst;
– zoek professionele hulp voor het genezen van je burn-out; en
– geef je endorfinegehalte een boost met de tips uit deze alinea

13. Probeer endorfine supplementen of endorfine pillen

Kies voor supplementen waarin het eiwit DPP-IV inzit. Deze zorgen er onder meer voor dat nep neurotransmitters vervangen worden door onder andere endorfine en dopamine.

Je kunt ook besluiten om men endorfine pillen deze neurotransmitter op peil te houden. Kies dan bijvoorbeeld voor tabletten die een positieve verandering in je gemoedstoestand te weeg brengen.

Het is altijd een goed idee om je arts of zorgverlener te raadplegen.

Wij wensen je een leven met genoeg van dit fantastisch knuffelhormoon toe!