Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) is een overblijvend kruid met geurige, groenblijvende bladeren. De bladeren worden gebruikt om voedsel op smaak te brengen en de essentiële olie wordt gebruikt in aromatherapie.
Wat is rozemarijn?
Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) is een geurig groenblijvend kruid met naaldachtige bladeren. Het is een lid van de muntfamilie en is verwant aan lavendel.
De bladeren worden gebruikt om voedsel op smaak te brengen en de essentiële olie wordt gebruikt in aromatherapie.
Rozemarijn wordt al lang gebruikt om het geheugen en de concentratie te bevorderen. Er wordt ook gezegd dat het een zuiverend kruid is dat kan beschermen tegen negatieve energie.
Rozemarijn wordt al eeuwenlang gebruikt als geneeskrachtig kruid om het geheugen, de bloedsomloop en de spijsvertering te verbeteren.
Herkomst van rozemarijn
De rozemarijnplant is vermoedelijk afkomstig uit het Middellandse Zeegebied, hoewel de precieze plaats van herkomst onbekend is. Het wordt al eeuwenlang gekweekt in Europa, waar het populair is om te gebruiken bij het koken.
Rozemarijn wordt ook gebruikt voor medicinale doeleinden, onder meer als een behandeling voor ademhalingsproblemen en spijsverteringsproblemen.
Rozemarijn olie
Rozemarijnolie is een natuurlijke essentiële olie die verschillende voordelen heeft voor huid en haar.
Het is ontstekingsremmend, schimmelwerend en antibacterieel, waardoor het een uitstekende keuze is voor de behandeling van huidaandoeningen zoals eczeem en psoriasis.
Deze olie staat ook bekend om zijn vermogen om de haargroei te stimuleren en haaruitval te verminderen.
Het heeft een sterke, houtachtige geur en wordt gebruikt in aromatherapie om de concentratie en het geheugen te helpen verbeteren.
Van rozemarijnolie wordt ook gezegd dat het een natuurlijk ontstekingsremmend en antiseptisch middel is.
Gebruik van rozemarijn in de keuken
Bij gebruik in de keuken wordt rozemarijn meestal tijdens de laatste minuten van het koken aan gerechten toegevoegd, zodat de smaak behouden blijft. Het kruid wordt soms ook gebruikt om thee te zetten.
Het kan in zowel hartige als zoete gerechten worden gebruikt en past goed bij veel verschillende soorten gerechten. Enkele populaire gerechten met rozemarijn zijn onder meer geroosterde aardappelen, lamsvlees en appeltaart.
Het wordt vaak gebruikt in de Italiaanse keuken, maar kan ook in andere keukens gebruikt worden. Het past ook goed bij lamsvlees, varkensvlees, kip en vis. Rozemarijn wordt ook vaak gebruikt in marinades en rubs.
De smaak van rozemarijn
De smaak van rozemarijn kan worden omschreven als houtachtig, scherp en licht bitter. Het kruid wordt veel gebruikt in de mediterrane keuken, waar de houtachtige smaak goed samengaat met gerechten als lam en kip.
De essentiële olie van rozemarijn bevat een aantal verbindingen die bijdragen aan het unieke smaakprofiel, waaronder kamfer, pineen en limoneen.
Deze verbindingen zijn ook verantwoordelijk voor de krachtige antimicrobiële en antioxiderende eigenschappen van het kruid.
Hoe lang kun je het kruid bewaren?
Rozemarijn is in een afgesloten bakje in de koelkast ongeveer twee weken houdbaar. Het kruid blijft langer vers als je de uiteinden van de stelen afknipt.
Kun je het invriezen?
Rozemarijn kan worden ingevroren, maar het is het beste om het eerst te blancheren. Blancheren is een proces waarbij je het kruid een minuutje kookt en het dan shockeert in ijswater.
Dit stopt het kookproces en helpt de smaak en kleur van het kruid te behouden. Na het blancheren kun je het kruid invriezen door het in ijsblokjesvormpjes te verpakken of vacuüm te verpakken.
Rozemarijn zelf kweken en planten
Zelf rozemarijn kweken en planten is relatief eenvoudig. Je kunt beginnen met een kleine plant of een stekje nemen van een bestaande plant. De grond moet goed gedraineerd zijn en de plant moet veel zon krijgen.
In het voorjaar kunt u de rozemarijn in de tuin of in een pot planten. Zorg ervoor dat je hem regelmatig water geeft, vooral bij warm weer.
In welke seizoen(e) kun je rozemarijn het beste planten?
De beste tijd om rozemarijn in Nederland te planten is in het vroege voorjaar. Rozemarijn doet het het beste in goed doorlatende grond met blootstelling aan de volle zon. Eenmaal gevestigd, is rozemarijn droogtetolerant en zal het met weinig zorg gedijen.
Het is ook belangrijk om de grond vochtig te houden, maar niet nat.
Rozemarijn zaaien
De beste manier om rozemarijn te zaaien, is door een startmix voor zaden te gebruiken en de zaden in het vroege voorjaar te planten.
De grond moet vochtig worden gehouden, maar niet nat, en de planten zullen in ongeveer twee weken ontkiemen. Zodra de planten enkele centimeters hoog zijn, kunnen ze in de tuin worden getransplanteerd
Kies een gebied met volle zon en goed doorlatende grond. Zodra je de plek hebt gekozen, gebruik je een tuinspaan om een gat te graven dat ongeveer twee keer zo diep is als de rozemarijnpot en iets breder.
Haal de plant uit de pot en plaats deze voorzichtig in het gat. Vul het gat op met aarde en zorg ervoor dat het stevig rond de plant zit.
Rozemarijn verzorgen
Nadat de stekken 10 cm lang zijn, kunt u ze verplanten of verplanten. Rozemarijn is een mediterrane plant die de voorkeur geeft aan een leemachtige, droge en zanderige grond.
Daarnaast houdt de plant van veel warmte en zonlicht. Dit maakt het telen van rozemarijn in het Nederlandse en Belgische zeeklimaat een zware opgave.
Het is het beste om de plant in het voorjaar of de zomer buiten te planten. Zoek een GrowBox waarin je een temperatuur van rond de 25 graden Celsius kunt creëren, dat suggereert 20 graden Celsius ’s nachts. Daarnaast houdt de plant van een luchtvochtigheid van 75 procent.
Rozemarijng stekken
Door een jong van een van de hoofdtakken van de rozemarijnstruik af te scheuren, haal je ook een klein stukje van de hoofdstruik weg.
Plaats de stek in vochtige en leemachtige grond. Verwijder de bladeren en plaats de stek in stekgrond.
Rozemarijn oogsten
De beste tijd om rozemarijn in Nederland te oogsten is meestal tijdens de zomermaanden, wanneer de temperaturen warm zijn en er veel zonlicht is. Het kruid kan worden geoogst door de stelen net boven de grond af te knippen.
De beste tijd om rozemarijn in Nederland te oogsten is in de vroege ochtend, omdat de dauw op de bladeren dan is opgedroogd en de essentiële oliën op hun hoogtepunt zijn.
Het oogstproces moet met zorg gebeuren, met een scherpe schaar of tondeuse om de stelen net boven een set bladeren af te knippen.
Wacht een jaartje
In principe kun je wat oogsten in de zomer, zo’n 8 tot 12 weken na het uitplanten. De rozemarijnplant is echter het langzaamst groeiende kruid, dus je kunt het beste tot het volgende jaar wachten voordat je begint met oogsten. Zo krijg je een gezonde plant die makkelijk de winter doorkomt.